Kolonia Stydyńska, gmina Stydyń Wielki

Szlakiem Wołyńskich Krzyży wokół Huty Stepańskiej z Januszem Horoszkiewiczem.

W zamęcie banderowcy nie wpadli na dwie ukrywające się siostry, córki Zawiślańskiego, Irenę i Zuzannę. Złapali jednak Ich ojca Andrzeja. Wsadzili go na wóz i powieźli w kierunku cmentarza. Kilkunastoletnia Zuzanna w rozpaczy pobiegła za uwięzionym ojcem. Zabito Ich razem.

Ten fotoreportaż poświęcam Zuzannie – jaką miała w sobie miłość.

Kiedy Polska padła i powstała nowa granica, Sowieci z 800-metrowego pasa granicznego wysiedlali ludność. Z Bartkówki k. Dynowa wywieziono 160 rodzin na Wołyń, część rodzin osiedlono na Kolonii Mydzkiej i Stydyńskiej. Tam przetrwali do 9 czerwca 1943 r. W tym dniu rozpoczęła się Ich zagłada.

Niektóre rodziny próbowały uciec do Huty Stepańskiej przez Mydzk, gdzie część zawrócono, a część już wtedy pojmano. Potem, zabierali z domów i tych, których wcześniej zawrócono. Schwytanych wyprowadzono na cmentarz ewangelicki i tam Ich mordowano. Najaktywniejszym mordercą był Wasyl Tyciak z Połchowej, też wywieziony. Zamordowano 54 osoby, znane z nazwiska. Zbierając wywiady, słyszałem różne opowieści o cudownych ocaleniach za sprawą Boską. Z Kolonii Mydzkiej takim przykładem jest Józefa Duć ur. w 1928 r. To było dosłownie polowanie. Nie wszystkich zdołano upolować. Miejscowi Ukraińcy nie brali w tym czynnego udziału. Stanisław Hadam (91 lat) opowiadał mi, jak wmieszał się pomiędzy Ukraińców i nikt go nie wydał, a jego matkę i ojca zabito. Po 50 latach Stanisław pojechał do Mydzka, gdzie w czasie wojny miał dziewczynę Ukrainkę. Ona opowiedziała mu, co działo się ze złapanymi Polakami i jak Ich mordowano.

Lista byłych mieszkańców Bartkówki zabitych przez banderowców na Wołyniu i Polesiu. Mój spis roboczy

Tekst i zdjęcia: Janusz HOROSZKIEWICZ

P. S.: Zainteresowani mogą uzyskać więcej informacji pod adresem mailowym: janusz-huta-stepanska@wp.pl