Wołyńskie gazety i czasopisma okresu międzywojennego publikowały dużo ogłoszeń reklamowych. O tym, jak rozwijała się ówczesna reklama, możemy dowiedzieć się dzięki materiałom biblioteki naukowej Archiwum Państwowego Obwodu Rówieńskiego.
Każda ze społeczności narodowościowych Równego: żydowska, polska, ukraińska i rosyjska, miała własne wydania drukowane. Zbiory Archiwum Państwowym Obwodu Rówieńskiego zawierają najwięcej polskich gazet i czasopism, o wiele mniej ukraińskich i rosyjskich, tylko dwie gazety w języku hebrajskim i czasopismo żydowskie w języku polskim «Żydzi Wołynia Armji Polskiej». Wszystkie ówczesne rówieńskie gazety były przepełnione reklamą o różnej tematyce.
Informacje urzędowe, m.in. teksty ustaw i rozporządzeń władz miejskich, publikowane były na pierwszych stronach. Na przykład w dwumiesięczniku «Wiadomości Urzędowe Zarządu Miejskiego w Równem» z dnia 1 maja 1936 r. na pierwszej stronie zamieszczono listę rozporządzeń i postanowień tego organu władzy.
Na Wołyniu pojawiały się nowe przedsiębiorstwa, warsztaty, rozwijał się ruch spółdzielczy. Polscy osadnicy wojskowi modernizowali rolnictwo. Powstawały również ukraińskie spółdzielnie oraz centrale handlowe: «Centrosojuz», «Masłosojuz», «Narodna Torhiwla», «Centrobank», które nie tylko zakładały swoje gazety, ale też kupowały miejsce na reklamę w innych lokalnych periodykach.
Rówieńska piwowarnia «Bergschloss» prawie w każdym numerze rówieńskich czasopism reklamowała swoją produkcję – piwo, wodę gazowaną i drożdże. Należy dodać, że ta spółka akcyjna była głównym płatnikiem podatków do budżetu lokalnego w latach 30.
Duże przedsiębiorstwa zakładały własne gazety. Na przykład Państwowe Kamieniołomy Bazaltu w Janowej Dolinie, dzięki którym aktywnie rozbudowywano osiedle zakładowe (obecnie wieś Bazaltowe w rejonie kostopolskim), posiadał własną gazetę «Janowa Dolina». Ogłoszenia Zakładów Bazaltu i reklamę ich produkcji często spotykano w prasie lokalnej lat 30.
Samochodowe fabryki o renomie światowej z Niemiec, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych przez własnych przedstawicieli podawały do gazet prowincjalnych ogłoszenia o nowościach w branży samochodowej.
W «Tygodniku Ilustrowanym» reklamowano pocztówki, albumy krajoznawcze, mapy turystyczne, rozkłady jazdy pociągów, słowniki, rozmówki i papeteria, wydawane przez Polskie Towarzystwo Księgarń Kolejowych «Ruch». W tymże czasopiśmie zamieszczono reklamę znanych w Polsce jeszcze od 1824 r. posrebrzanych wyrobów Józefa Frageta, który wymyślił sposób pokrycia srebrem sztućców, naczyń i świeczników dla mniej zamożnych klientów.
Międzywojenna prasa wynajmowała miejsce na reklamę na dłuższy okres znanym markom handlowym. Na przykład, słynna firma «Dr. Oetker», która specjalizuje się na produkowaniu i pakowaniu przypraw, drożdży, dodatków do ciasta, przez dłuższy czas była reklamowana w czasopismach «Echo Rówieńskie» i «Wiadomości Wołyńskie».
Aktywnie były reklamowane również kosmetyki «Nivea», lampy «Vertex» i «Philips», produkcja «Nestle», wyroby czeskiej firmy obuwniczej «Bata» (później znanej jako firmy «Zebo») i maszyny do szycia niemieckiej firmy «Singer».
Rozwój reklamy umożliwiały duże firmy handlowe, które mogły pozwolić sobie na opłacenie całych kampanii reklamowych. W czasopismach «Echo Wołyńskie» i «Echo Rówieńskie» przeważały jednak nieduże w objętości ogłoszenia małych sklepów, biur, usług i rzemiosł. Reklamodawcy polecali artykuły kolonialne i spożywcze (mąkę, sól, kawę, przyprawy, alkohol), rzeczy z jedwabiu i aksamitu, ubranie żeńskie, męskie i dziecięce, galanterię, buty i wiele innych rzeczy. Reklamy były zamawiane również przez zegarmistrzów, jubilerów, fotografów i właścicieli hoteli.
Odrębną grupę nadawców reklamy stanowili sprzedawcy maszyn i narzędzi rolniczych, inni oferowali też towary malarskie i budownicze. Wiele reklam dotyczyło sprzedaży węgla i drewna. Poszczególnego miejsca na łamach gazet udzielano lokalnym rzemiosłom: reklamę zamawiali stolarze i krawcy, masarnie i producenci drobnostek niezbędnych w gospodarstwie domowym. Reklamowano lokalnych drukarzy, sprzedawców książek i gazet.
Prasa lokalna była miejscem dla zamieszczania ogłoszeń o balach dobroczynnych, imprezach i koncertach przyjezdnych i lokalnych aktorów, muzyków i artystów cyrkowych. Korzystali z ogłoszeń również właściciele restauracji, cukierni i nawet lekarze.
Olena GUMIŃSKA,
Państwowe Archiwum Obwodu Rówieńskiego
CZYTAJ TAKŻE:
PRZEMYSŁ MODY W RÓWNEM W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM
